Ramize Erer

İki yıldır Paris’te oturan Ramize Erer Türkiye’de karikatürün önemli isimlerinden biri. Kendi tarzında feminist biri olarak kötü kızlara karşı zaafı var ve mutlulukla kadın ile erkekler arasındaki ilişkilerinin resmini yapıyor. 2 çocuğu var. Radikal gazetesinin karikatüristi aşırı derecede çekingen. Konuşurken tekliyor. Kendini ifade etmesi için ona kâğıt gerekiyor.



Çocukluğu Kırklareli'nde geçmiş, sürekli hayal kuran bir çocuk olarak Ama onu diğerlerinden ayıran şeylerde vardı:

Evin duvarlarına asılı bulunan peyzaj tablolarını kopyalamaya çalışan bir tek oydu. Yine çocuk kitaplarında metinlere eşlik eden ilüstrasyonları çok seven de bir tek o. Oliver Twist kitabındaki çizimler onun için hâlâ çok güzel anılardan...

Gençliğini hareketli megapol İstanbul’da geçirdi. İstanbul’da Güzel Sanatlar Akademisi’nde okudu ve ilk işlerini Oğuz Aral tarafından yönetilen efsanevi mizah dergisi Gırgır’da yaptı. Oysa başlangıçta hiçbir şey muhasebeci bir baba ve ev kadını bir annenin beşinci çocuğundan dördüncüsü olan bu sessiz kızı çizim alanına yöneltmemişti.



İstanbul’da ailece oturdukları dairede erkek ve kız kardeşleriyle pencereye yaslandıkları zamanlarda küçük Ramize hareketli görüntüyü keşfetti. Bu stratejik pencereden apartmanın yanındaki açık hava sinemasında gösterilen tüm filmleri görmek mümkündü: “Aylar boyunca seslerini dinlemeden film izledik.”



Çabuk öfkelenen ve sevgi dolu annesinde katkısı var bu seçime, “Bana, annelerin kızlarına vermekten korktuğu şeyi verdi: Özgürlük. Benim ilk feminist kahramanımdı.” diye yazıyor bugün çizer. Annesinin, çaylarda bir araya gelen, hayat yönünden daha az şanslı, arkadaşları, gelecekte karikatürist için model olacaklardı. Tıpkı 1970’li yılların sonlarında, kendisi liseye giderken, İstanbul’un sokaklarında gözüne çarpan genç kızlar gibi.



“Ramize’nin kadınları çok hedonisttir. Kilolarını ve kadınlıklarını komplekssiz üzerlerinde taşırlar” Ramize’nin kötü kızları kısa pantalonlar giyerler ve hiç tedbirli hareket etmezler. Dekor pek değişmez: Bir kanepe veya bir yatak, üzerinde en fazla iki veya üç kişi, gevezelik yapar veya bağırarak tartışırlar. Neyle mi? Seks ve ilişkilerle ilgili...



Müslüman ülkelerde “Politikayla, orduyla ve dinle alay edilir ama cinsellikle fazla değil”. Ramize Erer’in, kendisi de Türkiye’de çok ünlü bir çizer ve Leman dergisinin patronu olan eşi Tuncay Akgün bunu bizzat deneyimlemiş. Leman’da yayımlanan bazı çizim ve makaleler ona tehdit yağmuru olarak dönmüş. Ramize Erer bunların bazılarının tüm ailelerine yönelik olduğunu söylüyor.



İki çocuğuyla Paris’e yerleşen Radikal çizeri tüm yüreğiyle kötü kadere karşı koyuyor, eşiyse ayda bir kez Paris’e geliyor. Paris sürgününde olaylara iyi yanından bakıyor: ‘Kötü kafelerin yaşlı garsonlarını’, Montmartre’ın merdivenlerini, yağmuru ve kendisine her gün biraz para verdiği, fırıncının önünde köpeğiyle bekleyen sarışın dilenciyi sevmekten bahsediyor.



Karikatürlerinden örnekler